Άρθρα
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Θεραπευτική αντιμετώπιση Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης
Δυσκολίες σίτισης
Αλλεργία στο γάλα
Δυσκοιλιότητα στην παιδική ηλικία
Τροφικές αλλεργίες με εκδηλώσεις από το πεπτικό
Χρόνια κοιλιακά άλγη
Χρόνια διάρροια
Κοιλιοκάκη: ένα συχνό "άγνωστο" νόσημα
Το παιδί που δεν παίρνει βάρος
Θεραπεία φλεγμονωδών παθήσεων του εντέρου στα παιδιά
Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού
Αιμορραγία από το ορθό
Παγκρεατίτιδες
Διατροφή βρέφους
Διατροφή παιδιού
Ειδικά γάλατα
Λειτουργικά προβλήματα ανώτερου πεπτικού στα παιδιά: ΓΟΠ, αεροφαγία, μηρυκασμός, γαστροπάρεση
Η διατροφή μετά τον 1o χρόνο
Ενώ στη βρεφική ηλικία οι διατροφικές ανάγκες είναι σαφώς ορισμένες και υπάρχουν επίσημες διαιτητικές κατευθύνσεις για παιδιάτρους και γονείς μετά τον πρώτο χρόνο ζωής δεν υπάρχουν σαφείς διαιτητικές οδηγίες, ιδιαίτερα δε για την πρώτη νηπιακή ηλικία Μελέτες έχουν δείξει ότι 9% παιδιών 2 ετών παρουσιάζει σιδηροπενική αναιμία. Επίσης υπάρχει αυξημένη επίπτωση διαταραχών της θρέψης με τη μορφή παχυσαρκίας ή υποθρεψίας σε παιδιά και εφήβους.
Οι στόχοι της διατροφής μετά τον 1ο χρόνο θα πρέπει να είναι
- H Παροχή ενέργειας και θρεπτικών συστατικών για καλή ανάπτυξη
- H Προσφορά ποικιλίας τροφών καθημερινά από όλες τις ομάδες τροφών της Διατροφικής Πυραμίδας
- H Ανάπτυξη γευσιγνωσίας, αποδοχής και απόλαυσης τροφής
- H Υιοθέτηση διατροφικής συμπεριφοράς με σκοπό να τεθούν οι βάσεις για σωστή διατροφή μακροπρόθεσμα
Tο διαιτολόγιο του παιδιού προσαρμόζεται σταδιακά στο διαιτολόγιο της οικογένειας, η οποία πρέπει συνολικά να ακολουθεί τους κανόνες υγιεινής διατροφής.
Οι θερμιδικές ανάγκες προσαρμόζονται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
Έτσι ενώ ένα παιδί ενός έτους χρειάζεται περίπου 1000 kcal, στη συνέχεια ανά έτος ηλικίας προστίθενται 100 kcal/έτος μέχρι το 11ο ,και μετά 100 kcal/έτος για κορίτσια 11-15 ετών και 200 kcal/έτος για αγόρια 11-15 ετών Οι τροφές περιέχουν μακροθρεπτικά συστατικά που είναι οι πρωτείνες, οι υδατάνθρακες και τα λίπη ,και μικροθρεπτικά συστατικά που είναι οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία. Οι πρωτείνες πρέπει να αποτελούν το 15-20% των ημερήσιου διαιτολογίου και να είναι ζωικής προέλευσης και φυτικής προέλευσης. Οι υδατάνθρακες αποτελούν το 50-55% των ημερήσιου διαιτολογίου. Το 90% αυτών πρέπει να είναι με τη μορφή των πολυσακχαριτών (άμυλο, γλυκογόνο κυτταρίνη, πηκτίνες, γλουκάνη) και μόνο 10% σαν ολιγοσακχαρίτες (φρουκτόζη, γλυκόζη, γαλακτόζη, λακτόζη)
Ως αναφορά τα λίπη δεν γίνεται περιορισμός του λίπους σε παιδιά κάτω των 2 ετών. Μετά τα 2 έτη αρχίζει σταδιακή μείωση του λίπους μέχρι 30% (και όχι κάτω του 20%). Πρέπει τα κεκορεσμένα λίπη (π.χ ζωικά λίπη) να είναι κάτω του 10%, τα πολυακόρεστα (π.χ σπορέλαια) κάτω του 10% και ενώ τα μονοακόρεστα, δηλαδή κυρίως το ελαιόλαδο, να υπερισχύουν σε αναλογία (10-15%).
Ο σίδηρος, το ασβέστιο, ο φωσφόρος, ο ψευδάργυρος αποτελούν σημαντικά μικροθρεπτικά συστατικά των τροφών. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι το κρέας από μοσχάρι, αρνί, κατσίκι αλλά και οι σαρδέλες, το σπανάκι , οι φακές, το μαύρο ψωμί, τα αμύγδαλα.
Οι ημερήσιες ανάγκες σε ασβέστιο κυμαίνονται από 500 mg στη νηπιακή ηλικία μέχρι 1300 mg στους εφήβους. Κυριότερες πηγές ασβεστίου είναι κυρίως τα γαλακτοκομικά αλλά και άλλες τροφές όπως φαίνεται:
- 1 κούπα γιαούρτι 350 mg
- 1 κούπα γάλα 276
- 100 γρ φέτα 492
- 100 γρ. edam 731
- 100 γρ. παρμεζάνα 1184
- 100 γρ σπανάκι 170
- 100 γρ φασόλια 84
- 1 πορτοκάλι 50
- 100 γρ μπρόκολο 50
- 100 γρ σολωμός 93
- 1 αυγό 56
- 5 σύκα ξηρά 250
Τροφές πλούσιες σε φωσφόρο είναι το γάλα αγελάδας, η φέτα το αυγό, το μοσχάρι, τα ψάρια, τα αμύγδαλα. Τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο είναι το μοσχάρι , το χοιρινό τα αμύγδαλα, το πίτουρο σιταριού , οι φακές.
Οι καθημερινές διατροφικές ανάγκες καλύπτονται πλήρως αν κανείς ακολουθήσει την Πυραμίδα Διατροφής.
Για να εκτιμήσουμε αν το διαιτολόγιο ενός παιδιού είναι σωστό πρέπει να υποβάλλουμε τα εξής ερωτήματα:
- Πόσα γεύματα γίνονται την ημέρα;
- Υπάρχει πρόγραμμα;
- Υπάρχει αναλογία με την Διατροφική Πυραμίδα;
- Υπάρχουν ομάδες τροφών που δεν καταναλώνονται ποτέ;
- Πόσα γεύματα γίνονται εκτός σπιτιού;
- Καταναλώνονται προϊόντα χαμηλά σε λίπος σε οικογένειες με παιδιά κάτω των δύο ετών;
- Καταναλώνονται υπερβολικές ποσότητες τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και αλάτι;
Η έτοιμη τυποποιημένη τροφή (fast food), οι διάφορες λιχουδιές δεν πρέπει να αποτελούν στοιχεία του παιδικού διαιτολογίου όχι μόνο γιατί ανεπαρκούν διαιτητικά αλλά γιατί δυστυχώς εγκαθίστανται ως διαιτητικές συνήθειες που ακολουθούν μέχρι την ενήλικο ζωή.
Μικρές συμβουλές αλλά με μεγάλη αξία αν υιοθετηθούν στη διατροφική συμπεριφορά αποτελούν οι αλουθες:
- Τα γεύματα να είναι 5 ημερησίως. Τρία κύρια και δύο ενδιάμεσα (τα οποία είναι φρούτα, γιαούρτι, ή κάτι άλλο ελαφρύ).
- Να παίρνει αρκετές άπεπτες φυτικές ίνες δηλαδή χορταρικά, όσπρια, δημητριακά και φρούτα, για να αποφύγει και την δυσκοιλιότητα.
- Τις βιταμίνες θα τις πάρει από το γάλα, φρούτα, δημητριακά, χορταρικά και κρέας (την βιταμίνη Β12).
- Τον σίδηρο που και αυτός είναι απαραίτητος από το κόκκινο κρέας και όχι από φακές, σπανάκι κ.ά. Αυτό οφείλεται στο ότι ο σίδηρος από το κρέας απορροφάται κατά 40%, ενώ ο φυτικός (φακές κτλ) μόνο 5% !!!
- Μεγάλη σημασία έχει η αποφυγή προτύπων της τηλεόρασης ή διαφόρων διαφημιστικών εντύπων και να αποφεύγονται τα ενδιάμεσα snacks (πατατάκια, γαριδάκια, μπισκότα κτλ), αφού είναι αποδεδειγμένο ότι 50 επιπλέον θερμίδες ημερησίως -όσες δηλαδή περιέχονται σε ένα μπισκότο- προκαλούν αύξηση του βάρους κατά 10 kgr μέσα σε 4 χρόνια.
- Τέλος στις διατροφικές οδηγίες θα πρέπει να τονισθεί ότι και η άσκηση θα πρέπει να μπει μέσα στο πρόγραμμα του παιδιού.
Δυστυχώς οι ρυθμοί ζωής έχουν οδηγήσει τα παιδιά μακριά από το παιχνίδι και την άσκηση. Διάβασμα, ξένες γλώσσες, μουσική, μπαλέτο κτλ, αποξενώνουν το παιδί από τη φύση και το παιχνίδι, η μόνη διασκέδαση είναι η τηλεόραση που αυτό έχει και σαν αποτέλεσμα να «τσιμπολογούν» την ώρα που την παρακολουθούν.
Όλες αυτές οι παρεκτροπές της διατροφής θα οδηγήσουν στην παχυσαρκία, που δυστυχώς τα Ελληνόπουλα κατέχουν το ανησυχητικό προνόμιο της πρώτης θέσης στην παχυσαρκία μεταξύ των άλλων παιδιών των ευρωπαϊκών χωρών.
Τέλος, ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ – ΑΣΚΗΣΗ – ΠΑΙΧΝΙΔΙ και ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ στη ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Καφρίτσα Παναγιώτα
Παιδογαστρεντερολόγος
