Άρθρα

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

Θεραπευτική αντιμετώπιση Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης

Δυσκολίες σίτισης

Αλλεργία στο γάλα

Δυσκοιλιότητα στην παιδική ηλικία

Τροφικές αλλεργίες με εκδηλώσεις από το πεπτικό

Χρόνια κοιλιακά άλγη

Χρόνια διάρροια

Κοιλιοκάκη: ένα συχνό "άγνωστο" νόσημα

Το παιδί που δεν παίρνει βάρος

Θεραπεία φλεγμονωδών παθήσεων του εντέρου στα παιδιά

Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού

Αιμορραγία από το ορθό

Παγκρεατίτιδες

Διατροφή βρέφους

Διατροφή παιδιού

Ειδικά γάλατα

Λειτουργικά προβλήματα ανώτερου πεπτικού στα παιδιά: ΓΟΠ, αεροφαγία, μηρυκασμός, γαστροπάρεση

Λειτουργικά προβλήματα ανώτερου πεπτικού στα παιδιά: ΓΟΠ, αεροφαγία, μηρυκασμός, γαστροπάρεση

Ως λειτουργικές διαταραχές του πεπτικού περιγράφονται συνδυασμός χρόνιων ή υποτροπιάζοντων συμπτωμάτων, όταν δεν βρίσκεται δομική ή βιοχημική διαταραχή. Το 2006 θεσπίστηκαν κριτήρια για την κατάταξη αυτών των διαταραχών από επιστημονική επιτροπή της Ευρωπαικής και Αμερικανικής Παιδογαστρεντερολογικής Εταιρείας με την ονομασία κριτήρια λειτουργικών διαταραχών πεπτικού κατά Rome III. Η κατάταξη τους φαίνεται στον πίνακα 1.

Οσον αφορά το ανώτερο πεπτικό ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα σύνδρομα μηρυκασμού και αεροφαγίας, το σύνδρομο κυκλικών εμέτων, και λειτουργικής δυσπεψίας. Η γαστροπάρεση αποτελεί επίσης διαταραχή κινητικότητας του ανωτέρου πεπτικού και συναντάται πλέον αρκετά συχνά στα παιδιά. Οι οντότητες αυτές θα πρέπει να αναγνωρίζονται από τον παιδίατρο και τα συμπτώματα να μήν συγχέονται ή αποδίδονται αποκλειστικά σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ). Ως ΓΟΠ ορίζεται η δίοδος γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο και είναι φυσιολογικό φαινόμενο που συμβαίνει καθημερινά σε υγιή βρέφη, παιδιά και ενήλικες. Παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) συμβαίνει όταν η παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου προκαλεί συμπτώματα και επιπλοκές. Η τυπική εικόνα της παλινδρομικής νόσου στα μεγάλα παιδιά ορίζεται όπως στους ενήλικες με το συνδυασμό αναγωγών και οπισθοστερνικού καύσους. Στα παιδιά τα συμπτώματα αυτά δεν ειναι σαφή παρά μόνο στην ηλικία άνω των 8 ετών.

• Μηρυκασμός

Είναι πιο συχνό σε κορίτσια εφήβους. Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια παλινδόμησης τροφής την οποία ακολουθεί επαναμάσηση ή αποβολή της τροφής από το στόμα. Συμβαίνει συνήθως μεταγευματικά και οχι κατά τη διάρκεια του ύπνου και δεν ανταποκρίνεται στη συνήθη αντιπαλινδρομική αγωγή. Επίσης δε συνοδεύονται από ερυγές και δεν υπάρχει ένδειξη για ύπαρξη φλεγμονώδους, ανατομικής, μεταβολικής ή νεοπλαστικής εξεργασίας που να συνδέεται με τα συμπτώματα του ασθενούς. Η μανομετρία έχει χαρακτηριστικά ευρήματα ενώ όπου υπάρχει ένδειξη για αποκλεισμό άλλων διαταραχών γίνονται ενδοσκόπηση η διάβαση ανωτέρου πεπτικού. Η θεραπεία περιλαμβάνει ψυχολογική υποστήριξη με παράλληλη υποστήριξη της θρέψης από ομάδα.

• Σύνδρομο κυκλικών εμέτων

Είναι πιο συχνό στη νηπιακή ηλικία αλλα συμβαίνει και στα μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους. Τα διαγνωστικά κριτήρια περιλαμβάνουν τουλάχιστον 2 ή περισσότερα επεισόδια εμέτων, ερυγών και ναυτίας διάρκειας ωρών ή ημερών με μεσοδιαστήματα μηνών χωρίς συμπτώματα. Υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ευερεθίστου εντέρου ή ημικρανίας. Αποκλεισμός οργανικών αιτίων από το πεπτικό, το ΚΝΣ, μεταβολικά νοσήματα πρέπει να προηγείται της τελικής διάγνωσης ενώ η ενυδάτωση, η χορήγηση αντιεκκριτικών φαρμάκων είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση. Σε επίμονες περιπτώσεις η χορήγηση αντιεμετικών όπως η ονδανσετρόνη ή ακόμη ήπιων κατασταλτικών μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση.

• Αεροφαγία

Εχει βρεθεί από μελέτες ότι αεροφαγία συμβαίνει σε ποσοστό 1.3% παιδιών ηλικίας 4-18 ετών που προσέρχονται στο γαστρεντερολογικό ιατρείο. Χαρακτηρίζεται από επεισόδια κατάποσης αέρα με κοιλιακή διάταση και συχνές ερυγές που συμβαίνουν τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα για τουλάχιστον 2 μήνες. Πολλές φορές δεν γίνεται αντιληπτό από τους γονείς και ζητείται διαφοροδιάγνωσ από νοσήματα κινητικότητας του εντέρου όπως η ψευδοαπόφραξη ή ακόμη από σύνδρομα δυσαπορρόφησης όπως η κοιλιοκάκη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα παιδιά με αεροφαγία μειώναται ή υποχωρεί κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η πεχαμετρία-εμπεδησιομετρία μπορεί να βοηθήσει διαγνωστικά και να διαφοροδιαγνώσει τη αεροφαγία από την παλινδρομική νόσο. Διαιτητικές οδηγίες καθώς και ψυχοθεραπευτική ενίσχυση αποτελούν την κύρια θεραπεία του προβλήματος

• Λειτουργική δυσπεψία

Χαρακτηρίζεται από επίμονο ή υποτροπιάζον κοιαλακό άλγος ή δυσφορία που εντοπίζεται στο άνω κοιλιακό τριτημόριο, δεν συνδυάζεται με διαταραχές κενώσεων ούτε βελτιώνεται μετά την λειτουργία της αφόδευσης και συμβαίνει τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για τουλάχιστον 2 μήνες. Προυπόθεση είναι βέβαια ότι έχουν αποκλειστεί φλεγμονώδη, ανατομικά, μεταβολικά αίτια. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι λειτουργική διαταραχή πεπτικού μπορεί να εγκατασταθεί ή να ακολουθήσει μια οξεία φλεγμονή πεπτικού, πρέπει πάντοτε να λαμβάνεται υπόψη ότι τα ήπια ευρήματα που μπορεί να παρατηρηθούν στις βιοψίες δεν μπορούν να αποκλείσουν την διάγνωση της λειτουργικής δυσπεψίας. Αποφυγή ερεθιστικών για το στομάχι τροφών όπως σοκολάτας, μπαχαρικών, λιπαρών αποτελούν τις διαιτητικές οδηγίες που συνιστούμε. Αν το κυρίαρχο σύμπτωμα είναι πόνος δίνουμε αντιεκκριτικά φάρμακα ή προκινητικά άν έχουμε δυσφορία. Βέβαια η χρήση των φαρμάκων αυτών στη λειτουργική δυσπεψία στα παιδιά δεν είναι τεκμηριωμένη απο τυχαιοποιη μένες ελεγχόμενες μελέτες και γιαυτό χρειάζεται συνετή χρήση με παράλληλη ψυχολογική ενίσχυση.

• Γαστροπάρεση

Χαρακτηρίζεται από ναυτία , εμετό, εύκολο κορεσμό, μεταγευματική πληρότητα και κοιλιακό άλγος. Είναι διαταραχή κινητικότητας που χαρακτηρίζεται από μειωμένη γαστρική κένωση χωρίς μηχανική απόφραξη. Η συχνότητα στα παιδιά δεν είναι ακριβώς γνωστή και είναι συνήθως ιδιοπαθής ή μετα από ιογενή λοίμωξη. H διάγνωση γίνεται με μελέτη χρόνου κένωσης του στομάχου με σπινθηρογράφημα μετά από γεύμα με στερεά τροφή. Παθολογικός χρόνος ορίζεται χρόνος κένωσης μεγαλύτερος των 90 λεπτών. Προκινητικά φάρμακα όπως δομπεριδίνη μπορεί να βοηθήσουν ενώ νέες τεχνικές όπως η ενδοπυλωρική ένεση βοτουλίνης ή η τοποθέτηση γαστρικού βηματοδότη δοκιμάζονται στα παιδιά.

Καφρίτσα Παναγιώτα
Παιδογαστρεντερολόγος