Άρθρα
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Θεραπευτική αντιμετώπιση Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης
Δυσκολίες σίτισης
Αλλεργία στο γάλα
Δυσκοιλιότητα στην παιδική ηλικία
Τροφικές αλλεργίες με εκδηλώσεις από το πεπτικό
Χρόνια κοιλιακά άλγη
Χρόνια διάρροια
Κοιλιοκάκη: ένα συχνό "άγνωστο" νόσημα
Το παιδί που δεν παίρνει βάρος
Θεραπεία φλεγμονωδών παθήσεων του εντέρου στα παιδιά
Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού
Αιμορραγία από το ορθό
Παγκρεατίτιδες
Διατροφή βρέφους
Διατροφή παιδιού
Ειδικά γάλατα
Λειτουργικά προβλήματα ανώτερου πεπτικού στα παιδιά: ΓΟΠ, αεροφαγία, μηρυκασμός, γαστροπάρεση
Διατροφή βρέφους
Η σωστή διατροφή αποτελεί σημαντική παράμετρο για την υγεία ενός παιδιού. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται από την πρώτη ημέρα της ζωής του και καθ’ όλη τη διάρκεια της βρεφικής και πρώτης νηπιακής ηλικίας γιατί τίθενται οι βάσεις για τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη του. Κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου το βρέφος τριπλασιάζει το βάρος γέννησης και αυξάνει κατά 50% το μήκος του. Για να επιτευχθεί η ραγδαία αυτή ανάπτυξη και να καλυφθούν οι ανάγκες χρειάζεται τροφή με πλούσια θερμιδική και θρεπτική αξία.
Στη βρεφική ηλικία οι διατροφικές ανάγκες είναι σαφώς ορισμένες . Κύριοι στόχοι στη διατροφή των βρεφών είναι :
- Η ανάπτυξη και αύξηση του βρέφους.
- Η ανάπτυξη της ικανότητας σίτισης
- Η εδραίωση της υγιεινής διατροφής
- Η αναγνώριση ειδικών διαιτητικών αναγκών κάθε βρέφους
Υπάρχουν διαιτητικές κατευθύνσεις για παιδιάτρους και γονείς βασισμένες σε επιστημονικά στοιχεία aλλά φαίνεται ότι πολιτισμικές και πληθυσμιακές συνήθειες καθορίζουν την συνήθη πρακτική.
Το γάλα της μητέρας αποτελεί την ιδανική τροφή για το βρέφος τους πρώτους 6 μήνες της ζωής και μπορεί να συνεχιστεί μέχρι το τέλος του πρώτου έτους αν είναι εφικτό. Το μητρικό γάλα αποτελεί ένα «μείγμα» θρεπτικών συστατικών και βιολογικών παραγόντων τα οποία βρίσκονται σε απόλυτη ισορροπία μεταξύ τους. ΄Εχει υψηλή διατροφική αξία και σύνθεση που κανένα ξένο γάλα δε μπορεί να «μιμηθεί».
Το νωπό γάλα αγελάδας (ΓΑ) είναι ακατάλληλο για τα βρέφη. Στις περιπτώσεις εκείνες που ο θηλασμός είναι αδύνατος η σίτιση των βρεφών γίνεται αποκλειστικά με τροποποιημένο ΓΑ (1η ς βρεφικής ηλικίας). Το ΓΑ για να γίνει κατάλληλο για τη χορήγηση σε βρέφη τροποποιείται, δηλ. υφίσταται συγκεκριμένη επεξεργασία όπως:
- θερμική ή άλλη επεξεργασία της πρωτεΐνης, απομάκρυνση του λίπους και αντικατάσταση με φυτικής προέλευσης λιπίδια,
- περιορισμό λακτόζης και μερική αντικατάσταση με άλλους δισακχαρίτες,
- εμπλουτισμός με Fe και βιταμίνες καθώς και
- ρύθμιση του νεφρικού φορτίου
Η σίτιση με γάλα κατσίκας, σόγιας ή μη ενισχυμένο με σίδηρο τροποποιημένο γάλα αγελάδας αντενδείκνυται τον πρώτο χρόνο ζωής.
Η προσθήκη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων μακράς αλύσου στα γάλατα για τελειόμηνα νεογνά έγινε κατ’ επέκταση της εφαρμογής της στα πρόωρα ενώ πρόσφατες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει την ευνοϊκή τους επίδραση στην οπτική οξύτητα τελειομήνων νεογνών.
Η προσθήκη πρεβιοτικών έγινε με αφορμή την παρουσία στο μητρικό γάλα μικρής ποσότητας φρουκτοολιγοσακχαριτών -που απουσιάζουν από το αγελαδινό- προκειμένου να ευνοηθεί η ανάπτυξη προβιοτικών μικροοργανισμών στο έντερο των βρεφών αποκαθιστώντας την φυσιολογική χλωρίδα αλλά και την μαλακή σύσταση των κοπράνων των βρεφών. Επιπλέον από την προσθήκη προβιοτικών ή πρεβιοτικών προσδοκάται γενικά ανοσορρυθμιστική δράση και πρόληψη εκδηλώσεων ατοπίας.
Για να ανταποκρίνονται στοιχειωδώς στον προορισμό τους, τα τυποποιημένα σκευάσματα βρεφικού γάλατος βασισμένα στο ΓΑ πρέπει να συμμορφώνονται ως προς η σύστασή τους με τις οδηγίες της ΕΕ που αφορούν τα βρεφικά γάλατα.
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συστήνει χορήγηση βιταμίνης D (400IU) σε αποκλειστικά θηλάζοντα βρέφη από τις πρώτες μέρες ζωής. Επίσης τα θηλάζοντα βρέφη έχουν αυξημένο κίνδυνο για αναιμία και ειδικά όταν αργεί ή έναρξη των στερεών οπότε και χρειάζονται συμπλήρωμα σιδήρου μετά τον 4ο μήνα μέχρι την έναρξη των στερεών τροφών εμπλουτισμένων σε σίδηρο.
Η εισαγωγή στο διαιτολόγιο στερεών τροφών συμβαδίζει με την ωρίμανση του πεπτικού συστήματος και την αναπτυξιακή εξέλιξη του βρέφους. Στην ηλικία αυτή το μωρό στηρίζει τέλεια το κεφάλι του, κάθεται με υποστήριξη, κρατά αντικείμενα στην παλάμη του, τα φέρνει στο στόμα, δείχνει την πείνα του ανοίγοντας το στόμα, αρχίζει να καταπίνει με μεγαλύτερη ευκολία, δείχνει τη δυσαρέσκειά του σπρώχνοντας το κορμί του προς τα πίσω. ΄Οταν δεν έχουν αναπτυχθεί οι μηχανισμοί αυτοί δεν είναι σωστό να πιέσουμε το βρέφος να αρχίσει τις στερεές τροφές. Η Αμερικαική Ακαδημία Παιδιατρικής συστήνει:
- Αποκλειστικό μητρικό θηλασμό τουλάχιστον τους πρώτους 6 μήνες της ζωής. Εισαγωγή στερεών τροφών τον 6ο μήνα με την προυπόθεση το βρέφος να είναι αναπτυξιακά έτοιμο
Παράλληλη χρονικά είναι και η σύσταση του ESPGHAN:
- Αποκλειστικός ΜΘ τους πρώτους 6 μήνες είναι ο επιθυμητός στόχος
- Οι στερεές τροφές δεν πρέπει να εισάγονται νωρίτερα από τον 4ο μήνα και όχι αργότερα από τον 7ο μήνα
- Η πρώιμη αλλα και η όψιμη εισαγωγή της γλουτένης στη διατροφή συνδέεται με τη εκδήλωση κοιλιοκάκης ,ενώ η εισαγωγή της γλουτένης ενώ το βρέφος θηλάζει το ,ως άνω διάστημα, προφυλάσσει.
Ποια στερεά τροφή θεωρείται κατάλληλη ;
- Πρέπει να παρέχει επαρκή θερμιδική και θρεπτική κάλυψη
- Να παρασκευάζεται και να συντηρείται με συνθήκες υγιεινής
Πολιτισμικές συνήθειες ανά χώρα καθορίζουν τις διαιτητικές συνήθειες.
Η συνήθης πρακτική χωρίς να είναι τεκμηριωμένη με μελέτες συνιστά ανά εβδομάδα εισαγωγή νέων τροφών. Αρχίζουμε με ενισχυμένο σε σίδηρο ριζάλευρο και στη συνέχεια ακολουθούν πολτοποιημένο κρέας φρούτα, λαχανικά ,κρέας ,δημητριακά, κρόκος αυγού ,ψάρι, ασπράδι αυγού έχοντας υπόψη τα εξής :
- Μικρές ποσότητες και σταδιακά
- «Σύνθετες» τροφές δεν πρέπει να δίνονται πριν επιτευχθεί ανοχή σε κάθε συστατικό
- Δεν έχει αποδειχθεί ότι η καθυστερημένη εισαγωγή των «αλλεργιογόνων τροφών» όπως αυγό και ψάρι προστατεύει στην ανάπτυξη αλλεργίας.
Καφρίτσα Παναγιώτα
Παιδογαστρεντερολόγος
